Z historykiem sztuki Piotrem Łopatkiewiczem w najstarszym gotyckim kościele 11-2015

15 listopada 2015

Celem wyjazdu „Cyby”14 grudnia 201 5 r. był największy i najstarszy w Europie drewniany, gotycki kościół w Haczowie. Wśród uczestników wycieczki byli mieszkańcy z Gminy Jedlicze, grupa słuchaczu UTW z Krosna oraz inne osoby, które chciały poznać ten unikatowy zabytek. Najważniejszą osobą był dr Piotr Łopatkiewicz, historyk sztuki, znawca konserwacji zabytków, który od ponad 25 lat zgłębia historię kościoła w Haczowie, prowadzi badania, odkrywa wciąż nowe dowody na potwierdzenie, że jest to najstarszy obiekt architektury drewnianej nie tylko w Polsce ale i na świecie.

Poznawanie kościoła zaczynamy od zewnętrznej bryły. Żeby zobaczyć podpory z rzeźbionymi twarzami pod spadzistym dachem trzeba podnieść wysoko głowę. Jeszcze wyżej by zobaczyć zwieńczenie wieży, która została dobudowana w XVII wieku.

Wchodzimy pod zadaszenia ciągnące się wzdłuż całego kościoła – to soboty. Służyły jako schronienie dla pielgrzymów, którzy przychodzili do kościoła z dalekich stron, często już w sobotę. Przyglądamy się drewnianym belkom o gęstych słojach, których nie pokonał czas, słuchamy o konstrukcji zrębowej, skarbcu, dobudowanej zakrystii, wieży i podziemiach, gdzie spoczywają prochy kolatora świątyni.

Dowiadujemy się, że kościoły, dwory nie były budowane z modrzewia tylko z jodły lub sosny a wszystkie drzewa iglaste nazywano modrzeń/modrzej.

Wchodzimy do wnętrza, przyzwyczajamy się do oświetlenia i wypatrujemy na deskach unikatowych malowideł, które zostały odkryte w 1955 r. przez Jerzego i Stanisława Gadomskich, a które bada i skrupulatnie dokumentuje pan Piotr Łopatkiewicz. Wyjaśnia nam poszczególne sceny biblijne, zadziwia nas ogromną pasją i wiedzą o tym zabytku.

W kościele znajdują się jeszcze ołtarze i figura matki Bożej z Dzieciątkiem ale malowidła przyćmiewają pozostałe wyposażenie. Brakuje figury Matki Bożej Bolesnej i figur na belce tęczowej, które umieszczono w nowym kościele chociaż nierozerwalnie związane są ze starym kościołem. Kościół wpisany jest na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO.

Staramy się nie patrzeć na pozostawione plastikowe dekoracje, sztuczne kwiaty, puste wazony, kolorowe chodniki, które zupełnie nie pasują do tego wnętrza.

Kto chciałby zgłębić historię kościoła może sięgnąć do monografii autorstwa Piotra Łopatkiewicza pt. „Drewniany kościół w Haczowie”.

Dziękujemy za wspaniała lekcję o średniowiecznej sztuce sakralnej.

Fotografie przysłane przez uczestników.